Türk halk edebiyatının önemli temsilcilerinden biri olan Dadaloğlu, özellikle 19. yüzyılda yaşamış bir halk ozanıdır.
Toroslar’ın eteklerinde göçebe hayat süren Avşar boyunun bir mensubu olarak, şiirlerinde özgürlüğe, direnişe ve doğaya duyduğu sevgiyi güçlü bir dille dile getirmiştir.
Dadaloğlu’nun gerçek adı tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı kaynaklarda Veli ya da Mustafa olduğu rivayet edilir. Dadaloğlu, Toroslar ve Çukurova’da göçebe bir yaşam süren Avşar Türkmenlerinin yaşadığı zorlukları, devletin yerleşik hayata geçirme baskısına karşı gösterdikleri direnişi şiirlerine yansıtmıştır. Onu “isyan şairi” yapan da tam olarak bu direniş ruhudur.
En bilinen dizelerinden biri olan “Ferman padişahın, dağlar bizimdir” sözü, Dadaloğlu’nun ozan kimliğinin yanı sıra halkın sözcüsü ve savunucusu olma özelliğini de gösterir. Bu dizelerde devlet otoritesine karşı çıkan ve göçebe yaşam biçimini savunan bir halkın sesi yankılanır. Dadaloğlu’nun şiirleri, sadece bir dönemin tarihi olaylarını değil, aynı zamanda o dönemdeki halk psikolojisini ve yaşam biçimini de belgeler niteliktedir.
Şiirlerinde sade ve samimi bir dil kullanan Dadaloğlu, çoğunlukla koşma ve koçaklama nazım şekillerini tercih etmiştir. Onun eserlerinde tabiat tasvirleri, yiğitlik övgüleri ve haksızlıklara karşı bir duruş ön plandadır. Ayrıca, Dadaloğlu’nun sözlü gelenekte yetişmiş bir ozan olması, şiirlerinin halk arasında hızla yayılmasını ve kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlamıştır.
Sonuç olarak Dadaloğlu, yalnızca bir halk ozanı değil, aynı zamanda bir dönemin toplumsal direnişini ve göçebe kültürünün özgür ruhunu mısralara taşıyan güçlü bir halk temsilcisidir. Bugün hâlâ şiirleriyle Anadolu’nun sesini, özgürlüğe duyulan özlemi ve direnişi dile getirmeye devam etmektedir.
