Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı doğum istatistiklerini açıkladı. Buna göre, toplam doğurganlık hızı 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2024’te 1,48’e geriledi. Bu oran, nüfusun yenilenme seviyesi olan 2,10’un oldukça altında. Türkiye, böylelikle son sekiz yıldır nüfus yenilenme seviyesini koruyamıyor.

"Toplam doğurganlık hızı 2024 yılında 1,48 oldu. 2001’e göre yüzde 38’lik bir düşüş yaşandı."
– TÜİK 2024 Doğum İstatistikleri

En Fazla Doğum Şanlıurfa’da, En Az Eskişehir ve Bartın’da

2024 verilerine göre en yüksek doğurganlık hızı 3,28 çocuk ile Şanlıurfa’da gerçekleşti. Bunu Şırnak (2,62) ve Mardin (2,32) izledi. En düşük oranlar ise Bartın ve Eskişehir’de 1,12 çocukla görüldü. Bu illeri Zonguldak ve Ankara (1,15), İzmir (1,17) takip etti.

71 İlde Yenilenme Seviyesi Aşılamadı

2024 yılı itibarıyla toplam 71 ilde doğurganlık hızı 2,10’un altında kaldı. 1,50'nin altındaki il sayısı ise 55’e ulaştı. 3 çocuk ve üzerinde doğurganlık oranına sahip tek il Şanlıurfa oldu. Bu durum, Türkiye’nin demografik yapısında ciddi bir dönüşümün habercisi.

Başkan Kılıç: “Aklımızla Dalga Geçiyorlar!”
Başkan Kılıç: “Aklımızla Dalga Geçiyorlar!”
İçeriği Görüntüle

Kadınların Doğum Yaşı Yükseldi

Doğum yapan kadınların ortalama yaşı 2024’te 29,3 olarak belirlendi. İlk doğumdaki ortalama yaş 27,3 olurken, bu yaşın en yüksek olduğu il Tunceli (29,4), en düşük olduğu il ise Şanlıurfa ve Muş (24,4) oldu.

Eğitim Seviyesine Göre Doğurganlık Farklılaşıyor

2024’te okuma yazma bilmeyen kadınların doğurganlık hızı 2,65, yükseköğretim mezunu kadınların ise sadece 1,22 olarak kaydedildi. Eğitim düzeyinin yükselmesiyle birlikte doğurganlık oranında ciddi bir azalma gözlemleniyor.

Kentlerde Doğurganlık Daha Düşük

MAKS sistemine göre yapılan mekânsal sınıflandırmada, yoğun kentlerde doğurganlık hızı 1,39, kır alanlarında ise 1,83 olarak belirlendi. Bu fark, kırsal alanların doğurganlıkta hâlâ daha yüksek oranlara sahip olduğunu gösteriyor.

Avrupa’ya Göre Türkiye 9. Sırada

Avrupa Birliği üyesi ülkelerin 2023 yılı verilerine göre, doğurganlık hızının ortalaması 1,38 olarak hesaplandı. Türkiye bu listeye göre 1,48’lik oranla 9. sırada yer aldı.

Diğer Öne Çıkan Veriler

  • Kaba doğum hızı: 2001’de binde 20,3 iken, 2024’te binde 11,0 oldu.

  • Yaşa özel doğurganlık: En yüksek oran 25-29 yaş grubunda binde 100 olarak kaydedildi.

  • Adölesan doğurganlık: 2001’de binde 49 iken, 2024’te binde 10’a düştü.

  • Çoğul doğumlar: 2024’te 31.109 çoğul doğum gerçekleşti; bunların %97’si ikizdi.

  • Doğum sırasına göre: Doğumların %41,9’u ilk doğum, %30,3’ü ikinci doğum olarak gerçekleşti.

  • İller arası doğum aralığı farkı: En kısa süre 2,7 yıl ile Şanlıurfa’da, en uzun süre 5,4 yıl ile Kırklareli’nde.

Muhabir: Öznur Atayeter