Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, şehirlerdeki yaşam maliyetinin artmasıyla birlikte vatandaşların kırsala yöneldiğini belirterek, devletin "köye dönüş" projelerinde yaş sınırını kaldırması ve tarımsal üretimi destekleyecek kapsamlı adımlar atması gerektiğini söyledi.
Palandöken, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bugün büyükşehirde 2-3 aylık kira, kırsalda bir yıllık gelire eşit hale geldi. İnsanlar bu yüzden köylerinde kalmak ya da yeniden dönmek istiyor. Ancak kırsalda üretim yapmak isteyen vatandaş, hem gelir elde edemiyor hem de çeşitli vergilerle boğuşuyor. Çiftçiye hem maddi destek verilmeli hem de üzerindeki vergi yükü kaldırılmalıdır.”
🔹 Gençler Köylerde Tutulamıyor
Palandöken, köylerde üretimin neredeyse yaşlı nüfusa kaldığını belirterek, bu durumun hem üretim miktarını azalttığını hem de ülke genelinde gıda fiyatlarının yükselmesine neden olduğunu ifade etti:
“Köylerde artık 20-40 yaş arası insanlar kalmadı. Tarımsal faaliyetler, 60-70 yaşındaki vatandaşlarımızın omuzlarında. Bu da sürdürülebilir değil. Üretici, geçimini sağlayamıyor. Yeni nesiller bu yüzden şehirleri tercih ediyor.”
Köylerde eğitim, sağlık, ulaşım ve sosyal yaşam olanaklarının yetersiz olduğunu vurgulayan Palandöken, genç nüfusun kırsalda kalabilmesi için bu alanlarda yatırımlar yapılması gerektiğinin altını çizdi.
🔹 Tarıma Cazibe Kazandırılmalı
“Tarım artık para kazandırmıyor. Hayvancılıkta süt para etmiyor, meyve-sebze üretimi maliyetleri karşılamıyor. İnsanlar bu şartlar altında köyde kalmak istemiyor. Tarım ve hayvancılığın cazip hale gelmesi için devlet politikalarıyla desteklenmesi gerekiyor.”
Palandöken, tarım alanında teknoloji destekli üretim, ziraat mühendislerinin sahada aktif görev alması, üretim planlamasının yapılması gibi adımların önemine değindi. Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında Türkiye’nin bu alandaki performansının geride kaldığını ifade eden Palandöken, tarımın ancak bilinçli, teknik ve sürdürülebilir yöntemlerle gelişebileceğini kaydetti.
🔹 Zirai Aletlerde ÖTV ve KDV Kaldırılmalı
Üretim maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğini belirten TESK Başkanı, çiftçinin ekipman ve üretim araçlarına kolay ulaşması gerektiğini vurguladı:
“Tarım ekipmanlarında ÖTV ve KDV kaldırılmalı. Sulama altyapısı güçlendirilmeli, ulaşım yolları düzenlenmeli. Zirai ilaçların fiyatı denetlenmeli, devlet destekleri artırılmalı. Tarım bölgelerine sosyal alanlar kazandırılmalı. Böylece üretici köyünde kalır, üretim artar, esnaf da kazanır.”
Palandöken ayrıca, bölgesel tarım haritalarıyla üretimin şehir merkezlerine yakın alanlarda planlanarak lojistik kaynaklı israfın önlenmesi gerektiğini de önerdi.
🔹 Doğal Afetlere Karşı Önlem ve Destek Şart
Palandöken’in açıklamasında, 2025 yılında tarım sektörünü etkileyen don ve kuraklık gibi doğal afetlere de vurgu vardı:
“Bu yıl tarımda yaşanan don olayları büyük zarar verdi. Böyle felaketlere karşı üreticinin korunması ve önceden tedbirlerin alınması şart. Aksi takdirde üretici tekrar üretim yapamayacak duruma gelir, bu da gıda fiyatlarında yeni krizleri beraberinde getirir.”
Tarım Güçlenirse Türkiye Güçlenir
Palandöken’in çağrısı, sadece çiftçileri değil, ülke genelindeki tüketicileri de ilgilendiriyor. Üretimin desteklenmediği, köylerin cazip hale getirilmediği bir yapıda, hem fiyat artışları hem de gıda krizleri kaçınılmaz hale geliyor. Tarımda kalkınma, şehirlerin yükünü azaltacak, enflasyonu düşürecek ve kırsal alanlarda yaşamı sürdürülebilir kılacaktır.
