YAŞLANAN NÜFUS ÖNÜMÜZDEKİ 30 YILDA HIZLA ARTACAK
OECD raporuna göre, 65 yaş üzeri nüfusun 20-64 yaş aralığındaki nüfusa oranı 2000’de yüzde 22, 2025’te yüzde 33, 2050’de ise yüzde 52’ye ulaşması bekleniyor. Türkiye de aynı eğilimi takip ederek 2050 sonrası yaşlı nüfusun en hızlı artacağı ülkeler arasında yer alacak.
TÜRKİYE’DE EMEKLİLİKTE AYLIK KESİNTİSİ FARKI
Raporda, Türkiye’de emeklilik sonrası çalışma kısıtlamalarına dikkat çekildi:
-
1999’dan önce sigortalı olanlar: Emekli aylıkları kesilmeden çalışabiliyor.
-
2008 sonrası ilk kez sigorta girişi olanlar: Emekli olduktan sonra çalışırlarsa aylıkları kesiliyor.
Bu durum, özellikle 58–65 yaş arası yeni emekliler için önemli bir kısıtlama oluşturuyor.
ÇALIŞAN NÜFUSTA AZALMA: BABY BOOMER ETKİSİ
OECD, nüfusun yaşlanmasında “baby boomer” kuşağının etkisine dikkat çekti. Çalışma çağındaki nüfusun önümüzdeki 40 yılda OECD genelinde yüzde 13 azalması bekleniyor.
İstihdam oranları incelendiğinde, Türkiye’de 55-64 yaş grubunda istihdam oranı yüzde 38 ile OECD’nin en düşük seviyesinde bulunuyor.
DOĞURGANLIK HIZI 60 YILDA YARIYA DÜŞTÜ
Raporda doğurganlık oranlarındaki düşüşün yaşlanmayı hızlandırdığı vurgulandı. 1960’lardan bu yana OECD ülkelerinde doğurganlık yarı yarıya azaldı. Türkiye’de ve diğer ülkelerde nüfus yenileme seviyesi olan 2,1’in altında kalan oranlar, her yeni neslin bir öncekinden daha küçük olmasına yol açıyor.
‘EMEKLİLİKTE ÇİFTE MAAŞ’ ÖNERİSİ
OECD, düşen doğurganlık ve hızla yaşlanan nüfus nedeniyle emeklilik sistemlerinin finansal sürdürülebilirliğinin tehlikeye girdiğini belirtiyor. Çözüm olarak:
-
Normal emeklilik yaşından sonra çalışanların emekli aylığı almasının önündeki engellerin kaldırılması öneriliyor.
-
Raporda, emekli aylığının kesilmesinin, daha uzun süre çalışmayı teşvik etme hedefiyle çeliştiği vurgulanıyor.
-
Çalışmaya devam eden emeklilerin ülkeye üretim ve vergi geliriyle katkı sağladığı ifade ediliyor.
YAŞLI ÇALIŞANLAR ZOR DURUMDA
Raporda, emekli aylığı bağlatmak için iş sözleşmesinin zorunlu feshedilmesinin eleştirildiği belirtiliyor. Bu uygulamanın, yaşlı çalışanların emeklilik öncesine kıyasla daha kötü çalışma koşullarına yönelmesine neden olduğu ifade ediliyor.
TÜRKİYE İÇİN KRİTİK UYARI
OECD’nin bulguları, yaşlanan nüfusla mücadelede en etkili yolun emeklilerin işgücüne katılımını kolaylaştırmak olduğuna işaret ediyor. Türkiye için rapor, hem demografik dönüşümün hızına hem de emeklilik sonrası çalışma kısıtlamalarının yeniden düzenlenmesi gerekliliğine dikkat çekiyor.
