Türkiye’de normal şartlarda emeklilik, yaş, prim günü ve sigortalılık süresi olmak üzere üç temel koşula bağlı. Ancak SGK mevzuatında yer alan istisnalar, bazı çalışanların yalnızca prim günlerini tamamlayarak erken emeklilik hakkı elde etmesine olanak sağlıyor.
1800 Prim Günüyle Malulen Emeklilik
Çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden kişiler, SGK’nın malulen emeklilik hakkından yararlanabiliyor.
-
Gerekli şartlar: 1800 prim günü ve 10 yıllık sigortalılık süresi.
-
Önemli not: Başkasının bakımına muhtaç olduğunu belgeleyenler için 10 yıllık sigortalılık süresi aranmıyor, yalnızca 1800 prim günü yeterli oluyor.
Bu uygulama, kalıcı hastalık, engellilik veya ağır iş gücü kaybı yaşayan vatandaşlar için erken maaş ve sosyal güvence anlamına geliyor.
Engelli Çocuğu Bulunan Kadınlara Özel Hak
SGK, engelli çocuğu olan annelere özel prim ve yaş avantajı tanıyor.
-
Kadının prim günlerinin dörtte biri toplam primine ekleniyor.
-
Yaş da aynı oranda öne çekiliyor.
Örnek: 20 yıl çalışan bir annenin primine 5 yıl ekleniyor ve emeklilik yaşı erken geliyor. Bu düzenleme, annelerin hem çalışma hayatında kalmasını hem de çocuklarının bakımını sürdürebilmesini kolaylaştırıyor.
1999 Öncesi Sigortalılar İçin 3600 Günle Erken Emeklilik
8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan çalışanlar, yaş beklemeden emekli olabiliyor:
-
Kadınlar: 49 yaş ve 3600 prim günü
-
Erkekler: 55 yaş ve 3600 prim günü
Bu uygulama sayesinde, normalde 5000–7000 prim günü ödemesi gereken kişiler, daha az primle emekli olabiliyor.
1999 Sonrası Sigortalılar ve Borçlanma Hakları
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar, yaş şartına tabi.
Ancak askerlik ve doğum borçlanmasıyla sigorta başlangıcını geri çekebiliyorlar:
-
Erkekler için: askerlik borçlanması
-
Kadınlar için: doğum borçlanması
Bu yöntemle, özellikle 2000 sonrası sigortalı kadınlar erken prim tamamlama ve yaş indirimi avantajı elde edebiliyor.
Sosyal güvenlik uzmanları, “yaşsız emeklilik”in yalnızca belirli şartlarda mümkün olduğunu belirtiyor.
-
Sağlık sorunları veya engelli yakınları bulunan kişiler için büyük kolaylık sağlıyor.
-
Haklardan yararlanmak isteyenler e-Devlet üzerinden prim gün sayılarını kontrol etmeli, sağlık kurulu raporlarını eksiksiz hazırlamalı ve SGK müdürlüklerinden resmi bilgi almalı.
