Vergi İndirimiyle Emeklilik Tarihe Karıştı
Yapılan düzenlemeyle birlikte, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında verilen “engelli vergi indirimi belgesi” artık emeklilik hakkı sağlamayacak. Erdursun, bu değişikliğin yalnızca teknik bir düzenleme olmadığını, sosyal güvenliğe erişimden aylık bağlama süreçlerine kadar tüm sistemi yeniden şekillendirdiğini söyledi.
Eski Başvurularda Hak Kaybı Olmayacak
Düzenlemenin ardından en çok merak edilen konu, mevcut başvuruların durumu oldu. Erdursun, 15 Ocak 2025 öncesinde vergi indirimiyle emeklilik için başvuru yapanların eski haklarının korunacağını belirterek şunları söyledi:
“Bu tarihe kadar belgeyle başvuru yapan kimse hak kaybı yaşamayacak. Onlar eski sistemden yararlanacak.”
Yeni Kriter: Çalışma Gücü Kaybı
Yeni dönemde emeklilik için yüzde 40–59 arası çalışma gücü kaybı oranı aranacak. Değerlendirmeler, Erişkinler İçin Engellilik Yönetmeliği esas alınarak yapılacak.
Erdursun, yeni yaklaşımı şu sözlerle özetledi:
“Artık kişinin hastalığına değil, hastalığın onun çalışma kapasitesini ne kadar düşürdüğüne bakılıyor.”
Prim Günleri ve Sigortalılık Süresi Yenilendi
Yeni sistem kapsamında prim gün sayıları da güncellendi:
-
%50–59 kayıp oranı: 16 yıl sigortalılık + 3.700 gün
-
%40–49 kayıp oranı: 18 yıl sigortalılık + 4.100 gün
Vergi indirimine dayalı eski prim yapısı ise tamamen kaldırıldı.
Düşük Maaşlara Karşı Alt Sınır Koruması
Yeni kanunla birlikte emekli aylıklarında alt sınır koruması getirildi. Buna göre:
-
5400 prim günü üzerinden bağlanan aylıklarda, aylık bağlama oranı (ABO) en az %30 olacak.
-
2000–2008 dönemine ait kısmi aylıklarda ise ABO en az %60 olarak uygulanacak.
Bu düzenleme, düşük maaş riskini azaltmayı hedefliyor.
Rapor ve Kontrol Muayenelerinde Yeni Dönem
Tüm sağlık raporlarının sadece yetkili hastanelerden alınması gerekecek. Eski tip raporlar geçersiz sayılacak.
Kontrol muayeneleri de Tebligat Kanunu çerçevesinde yapılacak.
Engel oranı %40’ın altına düşerse, kişinin emekli aylığı kesilebilecek.
Hangi Hastalıklar Çalışma Gücü Kaybına Neden Oluyor?
Yeni sistem kapsamında yüzde 40 ve üzeri çalışma gücü kaybı oluşturabilen hastalık grupları şöyle sıralanıyor:
-
Epilepsi
-
İnme, Parkinson
-
MS, demans
-
Ağır psikiyatrik rahatsızlıklar
-
Kanser türleri
-
Böbrek ve kalp yetmezlikleri
-
AIDS
-
KOAH
-
Uzuv kayıpları
-
Sistemik hastalıklar
