ABD’deki Texas A&M Üniversitesi bilim insanları, kriyoprezervasyon sürecinde organların çatlamadan dondurulmasını sağlayan yeni bir yöntem geliştirdi. Uzun yıllardır araştırılan bu alanda elde edilen başarı, organ naklinde devrim niteliğinde bir adım olarak değerlendiriliyor.
Organları Çatlatan Sorun Çözüldü
Kriyoprezervasyon, biyolojik dokuların çok düşük sıcaklıklarda dondurularak korunmasını mümkün kılıyor. Ancak bugüne kadar karşılaşılan en büyük engel, dondurma sırasında oluşan mikro çatlaklar nedeniyle organların kullanılamamasıydı.
Texas A&M Makine Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Matthew Powell-Palm liderliğindeki ekip, vitrifikasyon adı verilen —dokuları cam benzeri bir yapıya dönüştüren— dondurma çözeltisi üzerinde yaptığı çalışmada, çözeltinin bileşimindeki küçük değişikliklerin organların çatlama riskini ciddi biçimde etkilediğini ortaya koydu.
“Cam geçiş sıcaklıklarını inceledik ve daha yüksek geçiş sıcaklıklarının çatlama ihtimalini düşürdüğünü gördük.”
— Dr. Powell-Palm
Bu bulgu, daha uygun kriyo-çözeltilerin geliştirilerek organların güvenle saklanabileceği anlamına geliyor.
Organ Naklinde Yeni Dönem Başlayabilir
Bilim dünyası yıllardır organların uzun süre muhafaza edilmesi için çözüm arıyordu. 2023'e kadar yalnızca dondurulan bir böbreğin başka bir sıçana nakledilmesi başarılı bulunmuştu. Yeni teknik, insan organlarının da aylarca hatta yıllarca saklanarak ihtiyaç duyulduğunda güvenle kullanılabilmesinin önünü açabilir.
Bu gelişme yalnızca organ nakli alanında değil;
-
Biyolojik çeşitliliğin korunması,
-
Aşıların uzun süreli stabilizasyonu,
-
Gıda israfının azaltılması
gibi birçok alanda da çığır açma potansiyeline sahip.
“Bu çalışma, çözeltinin davranışını anlamamıza büyük katkı sağladı. Yakında tek hücreden tüm organlara kadar her yapının korunma süresi ciddi şekilde artabilir.”
— Dr. Powell-Palm
Bilim Dünyası Heyecanlı
Texas A&M Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Guillermo Aguilar, araştırmayı “kriyoprezervasyon alanında temel bir sıçrama” olarak nitelendirdi. Çalışmada lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin birlikte görev aldığı açıklandı.
Araştırma, bilim dünyasının saygın yayınlarından Scientific Reports’ta yayımlandı.
