Araştırmada geliştirilen ilaçlar, özellikle cinsel yolla bulaşan gonore (belsoğukluğu) ve potansiyel olarak ölümcül MRSA (metisiline dirençli Staphylococcus aureus) bakterilerini hedef alıyor. Tasarlanan antibiyotikler laboratuvar ortamında ve hayvan modellerinde test edildi ve dirençli bakterileri başarılı bir şekilde öldürdü.
Yapay Zeka ile Tasarım Süreci
Araştırmacılar, antibiyotik keşfini hızlandırmak için üretken yapay zekâyı kullandı. MIT ekibi, mevcut olmayan veya henüz keşfedilmemiş 36 milyon bileşiği analiz ederek bakterilerin bu moleküllerden nasıl etkilendiğini yapay zekâya öğretti. İki farklı yaklaşım kullanıldı: İlki, veri tabanındaki milyonlarca kimyasal yapıdan umut verici adayları seçmek; ikincisi ise yapay zekâya tamamen özgür tasarım imkânı vermek. Tasarım sürecinde mevcut antibiyotiklere benzer moleküller ve insan için toksik olabilecek yapılar elendi.
Potansiyel ve Gelecek
MIT’den Profesör James Collins, “Üretken yapay zekanın tamamen yeni antibiyotikler tasarlamak için kullanılabileceğini gösterdiğimiz için heyecanlıyız. Bu yöntem, ucuz ve hızlı şekilde yeni moleküller keşfetmemizi sağlayabilir ve dirençli bakterilere karşı elimizi güçlendirebilir” dedi.
Ancak uzmanlar, ilaçların insanlarda kullanılabilmesi için klinik deneylerin ve uzun süren geliştirme süreçlerinin gerektiğini vurguluyor. Fleming Initiative ve Imperial College London’dan Dr. Andrew Edwards, çalışmayı “çok önemli ve muazzam bir potansiyele sahip” olarak nitelendirirken, güvenlik ve etkinlik testlerinin hâlâ zorlayıcı olduğunu belirtti.
Bu çalışma, yapay zekânın ilaç keşfinde önemli bir araç olabileceğini gösteriyor, ancak ekonomik ve ticari engeller de mevcut. Yeni antibiyotiklerin etkinliğini korumak için sınırlı kullanılması gerekecek, bu da potansiyel kârı azaltıyor. Araştırmacılar, yapay zekâ tasarımlarının vücutta nasıl etki göstereceğini daha iyi tahmin edecek modellerin geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Çalışma, Cell dergisinde yayımlandı ve yapay zekâ destekli antibiyotik tasarımının gelecekte tıp ve halk sağlığı açısından kritik bir rol oynayabileceği ifade ediliyor.
