Riskinizi artıran durumlar
Helikobakter pilori enfeksiyonuna yakalanma olasılığı, yaşam alanı, sağlık geçmişi ve günlük alışkanlıklarla doğrudan bağlantılı. Uzmanlar, enfeksiyon riskini artıran durumları şöyle sıralıyor:
-
Kalabalık yaşam alanları: Aynı evde çok sayıda kişinin yaşaması, bakterinin kişiden kişiye geçmesini kolaylaştırır.
-
Hijyenik olmayan içme suyu: Yeterince arıtılmamış veya kirli su, enfeksiyonu tetikler.
-
Gelişmekte olan ülkelerde yaşamak: Hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde enfeksiyon oranı daha yüksektir.
-
Bazı sağlık problemleri: Atrofik gastrit, bağışıklık sistemi ile ilişkili kansızlık, mide adenomu gibi durumlar riski artırır.
-
Ailede mide hastalığı öyküsü: Peptik ülser veya mide kanseri bulunan aile bireyleri riski yükseltir.
-
Yiyecek ve mutfak gereçlerini paylaşmak: Tükürük yoluyla bulaşabileceği için çatal, kaşık veya bardak paylaşımı enfeksiyonu kolaylaştırır.
Ülkemizde yaygın bir sorun
Türkiye’de mide mikrobu taşıyanların oranının yüzde 90’lara ulaştığı düşünülüyor. Bu nedenle halk sağlığı açısından bilinçlenmek büyük önem taşıyor.
Bulaşırsa hemen hastalık oluşur mu?
Enfeksiyon, hijyen kurallarına dikkat etmeyen kişilerde daha sık görülüyor. Ağız yoluyla bulaşan bakteri, tuvalet sonrası ellerin yıkanmaması ve yiyeceklerle temas durumunda mideye yerleşebiliyor. Belirtiler bazı kişilerde aylar veya yıllar sonra ortaya çıkarken, bazı bireylerde hiç görülmeyebiliyor.
Korunmak mümkün
Helikobakter pilori enfeksiyonundan korunmak için kişisel hijyen ve temiz beslenme şart. Uzmanlar şunları öneriyor:
-
Elleri düzenli yıkamak, gıdaları iyi pişirmek ve temiz su tüketmek.
-
Restoran, okul yemekhaneleri ve kalabalık yaşam alanlarında hijyen kurallarına dikkat etmek.
-
Yiyecek ve mutfak gereçlerini aile veya arkadaşlarla ortak kullanmamak.
-
Eşlerden birinde enfeksiyon varsa diğer eşin de kontrol edilmesi ve gerekirse tedavi edilmesi.
Doktora ne zaman başvurulmalı?
Hassas mide, gaz ve şişkinlik gibi şikayetler baş gösterirse doktora başvurmak gerekiyor. Ayrıca şiddetli mide ağrısı, dışkıda kan, yutma güçlüğü, aşırı yorgunluk ve baş dönmesi gibi belirtiler de acil değerlendirme gerektiriyor.
Tanı ve tedavi
Helikobakter pilori tanısı için çeşitli yöntemler mevcut:
-
Altın standart endoskopi ve mikroskobik değerlendirme
-
Üre nefes testi
-
Dışkıda bakteri antijeninin saptanması
Tedavi genellikle kombine antibiyotik ve mide ilaçları ile yapılıyor.
Uzun vadeli riskler
Uzun süren enfeksiyonlar, mide iç duvarında hücre kaybına yol açan atrofik gastrit ve nadiren mide kanserine dönüşebilir. Ayrıca mide hücrelerinin yapısının değişmesi, ince bağırsak hücrelerine dönüşümü tetikleyebilir ve endoskopik takip gerektirir.
Helikobakter pilori bakterisi, Dünya Sağlık Örgütü tarafından birinci derecede kanserojen kabul ediliyor. Bu nedenle tespit edildiğinde bakterinin yok edilmesi öneriliyor.
En sık görülen belirtiler
-
Midede ekşime ve yanma
-
Gaz ve şişkinlik
-
Mide bulantısı
-
Midede ağrı
-
Reflü ataklarını tetikleme
-
Alerjik astım benzeri belirtiler, ses kısıklığı veya seste çatallanma
-
Ağız kokusu
