Uzun yıllar eğitim veren tarihi bina, korunamadı ve yıkıldı. Geriye sadece bir fotoğraf kaldı.
Cezmi Yurtsever, Osmanlı Döneminde Kadirli’de Eğitime Açılan Rüştiye Binasının Tarihini Anlattı
Osmaniye’nin Kadirli ilçesi, yalnızca kadim geçmişiyle değil, aynı zamanda eğitim tarihindeki öncü rolüyle de dikkat çeken bir şehir. Tarihçi-yazar Cezmi Yurtsever, Osmanlı döneminde inşa edilen ve uzun yıllar Kadirli’nin gençlerine eğitim yuvası olan Rüştiye (Ortaokul) binasının hikayesini kaleme aldı.
Yurtsever’in anlatımına göre, şehrin merkezinde yer alan bu iki katlı yapı, 1872 yılında tamamlanarak dönemin modern eğitim anlayışına uygun şekilde hizmete girdi.
“Eğitim süresi üç yıldı. O bina, Kadirli’nin kültür tarihine ışık tutan bir mirastı,”
diyor Yurtsever, kaleminden dökülen satırlarda.
1872’DE AÇILAN RÜŞTİYE: BİR DÖNEMİN EĞİTİM YUVASI
Osmanlı’nın son döneminde modern eğitimin Anadolu’da yaygınlaşması hedefiyle kurulan rüştiyelerden biri de Kadirli’de açılmıştı. Pazar Mahallesi’nde yer alan bu okul, bölgedeki çocuklara okuma-yazma, hesap, din bilgisi ve Osmanlıca gibi temel dersleri veriyor; aynı zamanda eğitimli bir neslin yetişmesi için büyük bir umut taşıyordu.
Kadirli Rüştiyesi, şehirde modern eğitim anlayışının filizlendiği ilk mekânlardan biri olarak tarihe geçti. Bu yapı, yalnızca bir okul değil; aynı zamanda bir kültürel uyanışın sembolüydü.
ZAMANIN YIPRATTIĞI BİR MİRAS: “RAHMETLİ İRFAN CAN ÇOK UĞRAŞTI”
Yıllar geçtikçe, Osmanlı’nın bu eğitim mirası sessizce yıprandı.
Cezmi Yurtsever, binanın korunması için verilen çabalardan da bahsediyor:
“Rahmetli İrfan Can, binanın korunması için büyük çaba harcadı, olmadı.
Tarih kokan o yapı yıkıldı, gitti.
Oysa o duvarların arasında nice öğrencilerin sesi yankılanmış, Kadirli’nin kültürel belleği orada şekillenmişti.”
Bugün o rüştiye binasından geriye yalnızca birkaç eski fotoğraf ve anıların izi kaldı.
KADİRLİ’NİN EĞİTİM TARİHİNDEN SESSİZ BİR SAYFA EKSİLDİ
Cezmi Yurtsever’in bu duygulu anlatısı, aslında yalnızca bir binanın değil, bir dönemin kapanışını da simgeliyor.
Kadirli’nin eğitim tarihine yön veren o yapı, artık fiziken yok; fakat yerel bellekte hâlâ yaşıyor.
Kültür insanları, bu tür tarihi yapıların gelecek kuşaklara aktarılması için daha fazla farkındalık yaratılması gerektiğini vurguluyor. Kadirli Rüştiyesi’nin hikayesi de bu açıdan, geçmişten geleceğe taşınması gereken bir kültürel miras dersi niteliğinde.
“BİR FOTOĞRAF KALDI GERİYE”
Yurtsever’in ifadeleriyle, Kadirli’nin eğitim tarihinde bir sayfa kapandı, ancak o sayfanın ruhu hâlâ halkın hafızasında yaşamaya devam ediyor:
“Oysa bu binada Kadirli’nin eğitim ve kültür tarihi hakkında önemli olaylar yaşanmıştı.
Geriye sadece bu fotoğraf kaldı...”
