Altıncı duyu: Bedenin iç sesi
ABD’deki Scripps Research Enstitüsü’nde yürütülen araştırmada, interosepsiyonun vücudun içsel süreçlerini algılayan sinir ağlarından oluştuğu belirlendi. Bu sistem sayesinde beyin, nefes alıp verme, kalp ritmi, kan basıncı ve bağışıklık tepkileri gibi hayati işlevleri takip edebiliyor.
Araştırmayı yöneten Prof. Xin Jin, keşfin sinirbilim açısından büyük bir adım olduğunu belirterek şunları söyledi:
“İnterosepsiyon, sağlığın neredeyse her yönü için temel öneme sahip. Ancak sinirbilimin hala en az keşfedilen alanlarından biri.”
Bilim ekibi, bu gizemli duyuyu haritalamak için ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH)’nden 14,2 milyon dolarlık araştırma fonu aldı.
Beş duyun ötesinde bir sistem
Görme, işitme, koku, tat ve dokunma gibi klasik duyular, dış dünyadan gelen uyarıları algılamamızı sağlıyor. İnterosepsiyon ise bu sistemlerden farklı olarak vücudun içinden gelen sinyalleri algılıyor.
Bilim insanları, kalp, akciğer, mide ve böbrek gibi organlardan beyne sinyaller taşıyan sinir ağlarının, vücudun derinliklerinde karmaşık bir iletişim ağı oluşturduğunu belirtiyor. Bu ağın sınırlarının tam olarak çizilememesi, interosepsiyonun bugüne kadar tanımlanamamasının da açıklaması niteliğinde.
Araştırma ekibi, şimdi dünyanın ilk “içsel duyu atlasını” oluşturarak bu ağın tüm bağlantılarını haritalamayı hedefliyor.
Ruh sağlığıyla doğrudan bağlantılı
Uzmanlar, bu “gizli duyu”nun yalnızca fiziksel dengeyle ilgili olmadığını, zihinsel ve duygusal sağlık açısından da kritik rol oynadığını vurguluyor.
Royal Holloway Üniversitesi’nden Jennifer Murphy ve UCL’den Freya Prentice şu değerlendirmeyi yaptı:
“İnterosepsiyon; karar verme, sosyal etkileşim ve duygusal denge gibi pek çok psikolojik süreci etkiler. Bu sistemdeki bozulmalar; depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları gibi rahatsızlıklarda sıkça görülüyor.”
Bilim insanları, interosepsiyonun anlaşılmasının otoimmün hastalıklar, kronik ağrı ve yüksek tansiyon gibi rahatsızlıkların tedavisinde de devrim yaratabileceğini düşünüyor.
