Bitlis’in Ahlat ilçesinde yer alan ve halk arasında “Eski Kale” olarak bilinen Selçuklu Kalesi, ilk kez dış surlarında yapılan arkeolojik kazılarla gündemde. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve mali desteğiyle başlatılan çalışmalarda, farklı medeniyetlere ait çok katmanlı kültürel izler gün yüzüne çıkarıldı.
Kazılar, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Kulaz başkanlığında, Dr. Yalçın Karaca ve Dr. Emre Günay’ın yardımcılığında yürütülüyor. Selçuklu Meydan Mezarlığı’nın hemen yanında yer alan kalenin güneydoğu köşesinde, ilk etapta yaklaşık 600 metrekarelik bir alanda büyük bir burç yapısı ortaya çıkarıldı.
Çok Katmanlı Tarih: Osmanlı’dan Akkoyunlu’ya
Kazı alanında yapılan arkeolojik incelemelerde, Osmanlı, Akkoyunlu, İlhanlı ve Ahlatşahlar dönemlerine ait katmanlara ulaşıldı. Arkeologlar, alt tabakalarda yer alan mimari birimlerin kiler ya da tandır evi olarak kullanıldığını değerlendiriyor. Alanda tandır kalıntıları, erzak küpleri, seramik parçaları ve tarihi sikkeler bulundu.
Kazı Başkanı Dr. Kulaz, kazıların büyük bir titizlikle sürdürüldüğünü belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Yaklaşık 1,5 aydır kazılarımızı sürdürüyoruz. Şimdiden çok sayıda kültürel katman tespit ettik. Bu buluntular, sadece bölge tarihine değil, Anadolu Ortaçağ arkeolojisine de katkı sağlayacak.”
Tarihî Sikkeler ve Mezar Yapıları Ortaya Çıktı
Kazılarda ele geçirilen sikkeler, dönemlerin kesin tarihlendirilmesi açısından büyük önem taşıyor. Ayrıca kazı sırasında, iki farklı mezar yapısı da keşfedildi. Bu mezarların karbon 14 yöntemiyle analiz edileceği bildirildi.
“Çalışma alanımız Selçuklu Meydan Mezarlığı’na komşu olduğu için zaman zaman mezarlara rastlıyoruz. Bunların her biri bilimsel incelemeye tabi tutulacak,” diyen Kulaz, buluntuların analiz edilerek tarihsel süreklilik konusunda veri sağlayacağını söyledi.
Amaç: Ahlat’ı Turizmde Yükseltmek
Kazı ekibinin asıl hedefi, sadece bir kale değil, Ahlat’ın Ortaçağ’dan bugüne taşınan zengin kültürel mirasını ortaya koymak. Dr. Kulaz, Ahlat’ın yalnızca Mezarlıklar Kenti olarak görülmesinin yetersiz olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Selçuklu Meydan Mezarlığı kadar, Ahlat Kalesi de bir o kadar önemli. Bu çalışmalarla amacımız, Ahlat’a gelen ziyaretçilerin daha fazla tarihi alanı gezmesini sağlamak. Gelecekte restorasyon çalışmalarıyla bu bölgeyi turizme kazandırmak istiyoruz. Bu, sadece Ahlat için değil, ülkemiz için de büyük bir kültürel yatırım.”
Kazı çalışmaları, Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve Kültür ve Turizm Bakanlığı desteğiyle gerçekleştiriliyor. Kazı ekibi, bilimsel veriler doğrultusunda bölge tarihini aydınlatmaya ve kültürel mirası korumaya devam ediyor.
