Değirmenci Mehmet Bilginer'in paylaştığı 1964-1965 tarihli bu çarpıcı fotoğraf, kentin hafızasını canlandırırken, eski komşuluk bağlarını ve kaybolan mimari dokuyu gözler önüne seriyor.
Osmaniye'nin kent merkezini şekillendiren en önemli arterlerden olan Atatürk Caddesi'nin, bugün ismi Devlet Bahçeli Bulvarı olan eski güzergâhla kesişim noktası, bir zamanlar tamamen farklı bir silüete sahipti. Değirmenci Mehmet Bilginer'in sosyal medyada paylaştığı ve büyük ilgi gören bu siyah-beyaz (sonradan renklendirilmiş) fotoğraf, o dönemin ruhunu, çocukların neşesini ve çevredeki önemli yapıların yerini işaret ediyor.,
KESİŞİM NOKTASININ KAYIP DOKUSU
Fotoğrafın çekildiği 1964-1965 yılları, Adana'nın hızlı modernleşme sürecine girdiği, ancak henüz eski mahalle kültürünü koruduğu bir döneme denk geliyor. Bilginer'in paylaştığı bilgilere göre, kadrajda yer alan ve bugün betonlaşmış olan binaların yerinde o yıllarda şunlar bulunuyordu:
Arka Planda (Sol-Ortada): Alibeyli Camii'nin varlığı, alanın geleneksel bir mahalle merkezi olduğunu gösteriyor.
Sağ Tarafta: Kent ekonomisi için hayati önem taşıyan değirmen ile Gülcüler Ailesi'nin evi.
İlerideki Önemli Yapı: Güleryüzler'in geniş ve muhtemelen gösterişli olan konağı.
Sol Tarafta: Delikişiler ve Mesut Erdoğan amcaların evleri.
Bu tanımlamalar, bugün çok katlı binaların ve geniş asfalt yolların kapladığı bu bölgenin, bir zamanlar komşuluk ilişkilerinin güçlü olduğu, değirmen gibi ekonomik işlevlerin merkezde bulunduğu bir yaşam alanı olduğunu kanıtlıyor.
YOLLAR TOPRAK, RUHLAR ŞEN
Fotoğrafın belki de en dikkat çekici yanı, altı çocuktan oluşan neşeli grubun ön planda yer alması ve yolun büyük bir kısmının toprak zeminli olmasıdır. Çocuklar, dönemin modasına uygun sade ve temiz giysileri, özellikle kız çocuklarının pilili elbiseleri ve beyaz çoraplarıyla dikkat çekiyor. Yere çömelen ve gülümseyen çocukların doğal pozları, kentsel dönüşümün henüz samimiyeti alıp götürmediği bir dönemin yansımasıdır.
Yolun merkezindeki bu poz, trafiğin bugünkü yoğunluğuna erişmediğini, çocukların sokakları güvenle oyun alanı olarak kullandığını gösteriyor. Arka planda takım elbiseleriyle yürüyen iki yetişkin figürü ise, mahalledeki gündelik yaşamın ve resmiyetin sokak hayatıyla iç içe olduğunu gözler önüne seriyor.
DEĞİRMENCİ MEHMET BİLGİNER'İN VEFASI
Fotoğrafı paylaşan Değirmenci Mehmet Bilginer, fotoğrafın kişisel bir aile anısı olmasının ötesinde, bir kent hafızası işlevi gördüğünü vurguluyor. Fotoğrafta kendisi, ablası İlhan ve teyze-dayı çocukları yer alıyor.
Kent tarihçileri, bu tür kişisel paylaşımların, belediyeler ve yerel yönetimler tarafından kent arşivi için titizlikle toplanması gerektiğini belirtiyor.
Adana'nın merkezî damarlarının 60 yıl önce taşıdığı bu mimari ve sosyal doku, modernleşmenin bedeli olarak kaybedilen mahalle ruhunun en kıymetli görsel kanıtıdır.
Bu fotoğraf, Adanalıları bir dönüp bakmaya, altından geçtikleri beton yığınlarının altında yatan o eski sıcak hikayeleri hatırlamaya davet ediyor.
