ENFLASYONUN GÖLGESİNDE KALAN GELİRLER

2020-2025 arasında asgari ücret neredeyse 10 kat, emekli maaşı 11 kat arttı. Ancak TÜİK verilerine göre beş yıllık kümülatif enflasyon %400’ü, bağımsız araştırmalara göre ise %900’ü buldu. Gıda, ulaşım ve barınma gibi temel giderlerdeki fiyat artışı, bu maaş zamlarının gerçek etkisini gölgeledi.

• 1 kg beyaz peynir 2020’de 25 TL iken, 2025’te 190 TL oldu.

• 1 litre ayçiçek yağı 14 TL’den 130 TL’ye yükseldi.

• İstanbul’da kira ortalaması 1.400 TL’den 10.000 TL’nin üzerine çıktı.

Ekonomist Doç. Dr. Halit Yıldız

“Nominal artışlar kağıt üzerinde büyük görünse de, reel alım gücünde ciddi bir daralma yaşandı. Vatandaş artık parayı değil, ihtiyaçları bölerek yaşıyor.”

Vatandaş Ne Diyor?

Artık mikrofon rakamların değil, insanların elinde. KYK bursuyla geçinmeye çalışan öğrencilerden, en düşük maaşla ayakta kalmaya çalışan emeklilere kadar birçok kişi geçim savaşını anlatıyor

Üniversite Öğrencisi / 22 yaşında

“Burs 3.000 TL oldu ama bir yurt, bir ulaşım, bir öğün derken elimde hiçbir şey kalmıyor. Çalışmadan okuyabilmek lüks oldu.”

Emekli / 67 yaşında

“10.000 lirayla zar zor geçiniyorduk. 16.000 olduk ama pazarda artık domatesin kilosuna değil, tanesine bakıyoruz.”

Asgari Ücretli / 30 yaşında fabrika işçisi

“Maaş 22 bin oldu ama ev kiram 13 bin. Ay sonunu getirmek mucize. Her yıl zamdan önce borca giriyoruz.”

“Yurt, Yemek ve Borç Arasında Sıkışmak“

2021’de üniversiteye başlayan ve bugün mezuniyetini bekleyen Ayşegül, KYK bursuyla geçinmeye çalıştığı 4 yılını şöyle anlatıyor:

“KYK bursumla yurt parasını zar zor çıkarıyordum. Ay sonuna doğru simitle geçindiğim çok gün oldu. 2025’te burs 3.000 oldu ama artık yurt da, yemek de, hayat da 3 kat pahalı.”

BİZDE NE KADAR, AVRUPA'DA NE KADAR?

Türkiye’de KYK bursu 2025 itibariyle 3.000 TL. Bu bursla bir öğrenci ancak barınma ve ulaşım masrafını karşılayabiliyor.

• Almanya: Aylık öğrenci desteği ~934 Euro

• Fransa: Devlet yurdu + ulaşım + yemek kartı ücretsiz

• Türkiye: KYK bursu 3.000 TL, 3. tip yurt 607 TL, ulaşım aylık ortalama 400 TL

Devlet destekli gelir kalemleri 2020-2025 arasında ciddi artışlar yaşadı. Ancak bu artışlar, hayat pahalılığı karşısında çoğu zaman yetersiz kaldı. Artan kira, gıda ve eğitim maliyetleri nedeniyle gelirler vatandaşın cebine değil, borç hanesine yazıldı. Bugün öğrenciler eğitim değil geçim, emekliler emeklilik değil mücadele, çalışanlar ise ücret değil hayatta kalma arayışında.

KYK yurt ücretleri de bu süre zarfında yaklaşık %50 oranında arttı. Örneğin 3. Tip yurt, 405 TL’den 607,50 TL’ye çıktı. KKTC yurdu 750 TL’den 1.125 TL’ye yükseldi.