Türkiye’nin önemli tarım merkezlerinden biri olan Osmaniye, zeytincilikte sahip olduğu potansiyele rağmen ağaç başına verim düşüklüğüyle dikkat çekiyor. Uzmanlara göre doğru bakım, bilinçli hasat ve modern sulama yöntemleri uygulanmadığı sürece Osmaniye’de zeytincilikten beklenen ekonomik kazanç sağlanamıyor.
Zeytin, doğası gereği uzun ömürlü bir ağaç olmasına rağmen ihmal edildiğinde verimden hızla düşüyor. Osmaniye’de birçok zeytinlikte düzensiz budama, yetersiz sulama ve geç hasat nedeniyle “var yılı–yok yılı” sorunu ciddi boyutlara ulaşıyor. Avrupa’nın zeytin üretiminde önde gelen ülkeleri olan İspanya, İtalya ve Yunanistan’da bu fark minimum seviyedeyken, Türkiye’de ve özellikle Akdeniz geçiş iklimine sahip Osmaniye’de fark oldukça yüksek.
Ağaç Başına Verim Düşük
Uzman verilerine göre Türkiye genelinde bazı bölgelerde ağaç başına verim 15–20 kilogram seviyesinde kalıyor. Oysa modern tarım tekniklerinin uygulandığı ülkelerde bu rakam 50 kilogramın altına düşmüyor. Osmaniye’de de benzer bir tablo söz konusu. Özellikle yaşlı ağaçların yenilenmemesi, verim kaybını artırıyor.
Üç Kritik Adım: Budama, Erken Hasat, Damlama Sulama
Zeytincilikte verimi artırmak isteyen Osmaniyeli üreticilere üç temel öneri öne çıkıyor:
1. Sert ve bilinçli budama:
Yaşlı zeytin ağaçlarının 6–7 metrelerden kademeli olarak 4 metreye düşürülmesi gerekiyor. Kara dal ve yaşlı dalların temizlenmesi, ağacın gençleşmesini sağlıyor. Uzmanlara göre zeytin ağacı kesilmeyi seviyor ve doğru budamayla yeniden güçleniyor.
2. Zamanında ve erken hasat:
Zeytinler sarıdan pembeye dönmeye başladığında hasada başlanması, hem yağ kalitesini yükseltiyor hem de ağacın gelecek yıl ürün vermesini destekliyor. Osmaniye’de hâlâ sırıkla hasat yapan üreticilerin, tarak ve mekanik hasat yöntemlerine yönelmesi öneriliyor. Bu sayede işçilik maliyetleri düşerken, ürün kaybı da azalıyor.
3. Damlama sulama sistemi:
Zeytin “susuz olur” algısının artık terk edilmesi gerekiyor. Özellikle yaz aylarında ayda 2–3 kez yapılan damlama sulama, ağacın stresini azaltıyor. Yunanistan ve İspanya örneklerinde olduğu gibi, Osmaniye’de de ortak kuyular ve sulama şebekeleriyle bu sistem yaygınlaştırılabilir.
Doğru İşleme ve Depolama Şart
Hasat sonrası zeytinin kısa sürede, ezilmeden yağhaneye ulaştırılması büyük önem taşıyor. Fabrikada bekletilen zeytin, asit oranını yükseltiyor. Zeytinyağının kara sac bidonlarda veya beton kuyularda saklanması ise kaliteyi ciddi şekilde düşürüyor. Uzmanlar, paslanmaz çelik tankların tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Osmaniye İçin Büyük Fırsat
Tarım uzmanları, Osmaniye’de doğru uygulamalarla zeytin veriminin iki katına çıkarılabileceğini belirtiyor. Bu da hem üreticinin gelirini artıracak hem de Osmaniye’nin zeytinyağı markalaşmasına katkı sağlayacak.
Son olarak uzmanlar şu ifadeye dikkat çekiyor:
“Bilmek yapabilmektir. Yapamıyorsanız bilmiyorsunuz demektir.”
Zeytincilikte bilgi, uygulamayla birleştiğinde Osmaniye için güçlü bir ekonomik kazanca dönüşebilir.
