Özellikle Çinli e-ticaret platformu temu.com’un öne çıktığı bu durum, Türkiye ekonomisine birçok açıdan zarar veriyor.
Rapora göre, 2024 sonu itibarıyla YYP’nin Türkiye’deki yıllık işlem hacmi 43 milyar TL’ye (1,3 milyar dolar) ulaştı. Ancak denetimsiz ürünler ve zararına reklamlar nedeniyle yerel perakende ekosisteminde oluşan katma değer kaybı 280 milyar TL’yi buluyor. Ayrıca, YYP’nin 2024’teki işlem hacminin Türkiye’nin cari işlemler açığının yaklaşık yüzde 14’ünü oluşturması dikkat çekiyor.
Türkiye’de işletmelerin yüzde 99.7’sini KOBİ’ler oluşturuyor ve istihdamın yüzde 70’ini sağlıyor. Ancak YYP’ler, bu küçük ve orta ölçekli işletmelerin ayakta kalmasını zorlaştırıyor. Yerli üreticiler, özellikle tekstil sektörü gibi stratejik alanlarda büyük zararlar görüyor. YYP, ürün tedariki, pazarlama ve veri işlemlerini Türkiye dışında yaparak, üretim, istihdam ve vergi gelirleri gibi kritik katma değerin önemli bir bölümünü yurt dışına aktarıyor.
Raporda ayrıca, YYP platformlarının yüksek vergi, lisans ve denetim yükümlülüklerinden muaf olması nedeniyle haksız rekabet yarattığı vurgulanıyor. Denetlenmeyen ürünlerin sağlık açısından risk oluşturduğu, yanıltıcı reklam ve fiyat bilgileriyle tüketicilerin mağdur edildiği, ayrıca kişisel veri güvenliği ve ekonomik bağımsızlığın da tehdit altında olduğu belirtiliyor.
ETİD Başkanı Hakan Çevikoğlu, “YYP iş modeli sadece ticari değil milli bir mesele. 2024’te yurtdışı yerleşik pazar yerlerinden yapılan alışveriş cari işlemler açığımızın yüzde 15’ine ulaştı. Bu platformlar cazip fiyatlarla kısa vadede dikkat çekse de uzun vadede üretim gücümüzü ve dijital egemenliğimizi tehdit ediyor. Acilen düzenlemeler yapılmalı” dedi.
Rakamlarla YYP’nin Türkiye’deki Etkisi:
-
43 milyar TL: 2024 YYP Türkiye satış hacmi (1.3 milyar USD)
-
280 milyar TL: 2024 yerli perakendede katma değer kaybı
-
20 milyon: Türkiye’de YYP mobil uygulama indirme sayısı
-
9.3 milyon: Türkiye’de YYP aktif kullanıcı sayısı, en büyük 3. pazaryeri konumunda
