Rapora göre, marketlerdeki 42 ürünün 24’ünde fiyat düşüşü yaşanırken, üretici ile market arasındaki fiyat farkında mandalina yüzde 392,86 ile rekor kırdı. Üreticide 6,20 TL olan mandalina, markette 30,56 TL’ye satıldı. Mandalina farkını portakal (%206,87) ve ıspanak (%203,80) takip etti.
📊 Kasım Ayı Fiyat Verileri
-
Markette fiyatı en fazla artan ürün: Pırasa (%149,5)
-
Markette fiyatı en fazla azalan ürün: Marul (%55)
-
Üreticide fiyatı en çok artan ürün: Patates (%34,9)
-
Üreticide fiyatı en çok düşen ürün: Portakal (%43,1)
Mandalina fiyatındaki sert artış ve üretici-market makası, Adana’daki işçi grevleri ve erkenci mandalina hasadının gecikmesi ile ihracatta yaşanan daralmaya bağlandı. Ayrıca karnabahar ve kabakta arz fazlası ve talep düşüşü, fiyatları geriletti.
🌱 Üretici ve Market Arasındaki Fark
-
Mandalina: 6,20 TL → 30,56 TL (%392,86 fark)
-
Portakal: 16,80 TL → 51,55 TL (%206,87 fark)
-
Ispanak: 17,53 TL → 53,27 TL (%203,80 fark)
-
Maydanoz: 5,09 TL → 14,82 TL (%191,39 fark)
-
Havuç: 11,00 TL → 31,81 TL (%189,17 fark)
TZOB açıklamasında, fiyat farklılıklarının zincirin tüm aşamalarından kaynaklandığına dikkat çekildi: “Rekolte, paketleme, depolama, nakliye, ihracat akışı ve aracı karları üretici-market fiyat farkını belirliyor. Bu farkın fazla açıldığı durumlarda spekülatif faaliyetlerin önlenmesi için ilgili kurumların harekete geçmesi gerekir.” denildi.
💹 Girdi ve Maliyetlerde Artış
Kasım ayında gübre fiyatları yüzde 0,3–5,6 oranında artarken, son bir yılda üre gübresi %65,5, kompoze gübre %47,5, amonyum nitrat %45,5 yükseldi. Tarım ilacı fiyatları %13,6, elektrik fiyatları yıllık %12,8, mazot fiyatları aylık %2,9, yıllık %29,9 arttı.
TZOB’un verileri, üretici-market makasının hala yüksek olduğunu ve fiyat oluşumunda zincirin tüm aşamalarının etkili olduğunu ortaya koyuyor.
