Yeni yıla sayılı günler kala Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçları, Osmaniyeliler başta olmak üzere milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiriyor. Ağırlaşan ekonomik koşullar altında geçim mücadelesi veren vatandaşlar, GSS borçları için yapılandırma beklentisi içindeyken, uzmanlardan gelen açıklamalar icra riskine dikkat çekiyor.
Herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan ve Türkiye’de ikamet eden 18 yaş üstü tüm vatandaşların zorunlu olarak dahil edildiği Genel Sağlık Sigortası sistemi, özellikle işsizler ve gençler için ciddi bir mali yük oluşturmaya devam ediyor. Artan hayat pahalılığı ve işsizlik nedeniyle GSS primlerini ödemekte zorlanan kişi sayısı her geçen gün artıyor.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) yayımladığı “Türkiye’de Genç İstihdamı Raporu”, tabloyu net şekilde ortaya koyuyor. Rapora göre her 10 gençten 6’sı istihdam dışında kalırken, üniversite mezunu her 4 gençten 1’i işsiz durumda. Bu durum, GSS borçlarının neden hızla büyüdüğünü de gözler önüne seriyor.
SGK Uzmanı Özgür Erdursun, GSS kapsamında bulunan kişi sayısının yaklaşık 7,6 milyon olduğunu belirterek, “Net rakam bilinmemekle birlikte 3 milyonun üzerinde kişinin geçmiş dönem GSS prim borcu bulunuyor. Her ay yaklaşık 5,6 milyon kişiye yeni borç yazılıyor. Bunların bir kısmı ödemesini düzenli yapıyor ancak önemli bir kesim ödeme güçlüğü yaşıyor” ifadelerini kullandı.
Bir diğer SGK Uzmanı Mert Nayır ise GSS prim borçlarının toplamda yaklaşık 100 milyar TL’ye ulaştığını vurguladı. Nayır, “Bu borçların içinde 1 aylık olan da var, 6 yıllık olan da. Borçluların büyük bölümü yeni mezun işsiz gençlerden oluşuyor. SGK geçmişte borçlar için tebligat göndermezdi ancak artık borçlar tahsilata çıkarıldı. Vatandaşlara resmi tebligatlar gitmeye başladı. 2026 Mayıs ayında bir yapılandırma beklentisi var fakat o tarihe kadar SGK borçlulara icra gönderebilir” uyarısında bulundu.
Genel Sağlık Sigortası uygulaması 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmişti. Geçtiğimiz yıl, prim borcunu ödeyemeyen yaklaşık 9 milyon vatandaş için af düzenlemesi yapılmıştı. Şu anda ise 1 Ocak 2016 tarihinden önceye ait ödenmemiş GSS primleri ve cezalarının silinmesine yönelik düzenleme, 11. Yargı Paketi kapsamında Meclis gündeminde yer alıyor. Kamuoyunda bu tarihin ileriye çekilmesi ve daha fazla vatandaşı kapsaması yönünde güçlü bir beklenti bulunuyor.
Öte yandan GSS prim tutarlarında da önemli bir artış yaşandı. Daha önce yüzde 3 olarak uygulanan prim oranı yüzde 6’ya çıkarıldı. Bu değişiklikle birlikte aylık GSS primi 780 TL’den 1.560 TL’ye yükseldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 1 Aralık’ta yürürlüğe giren düzenlemeye göre, bu oran yüzde 12’ye kadar artırılabilecek. Ocak ayında asgari ücrette yapılacak artışla birlikte GSS prim tutarının daha da yükselmesi bekleniyor.
Uzmanlar, Osmaniyeliler dahil tüm vatandaşların e-Devlet üzerinden GSS borç durumlarını kontrol etmelerini, gelir testi yaptırmalarını ve icra riskiyle karşı karşıya kalmamak için süreci yakından takip etmelerini öneriyor.
