Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) verilerine göre ülke genelinde şiddetli ve olağanüstü kuraklık etkileri görülürken, tarımsal, meteorolojik ve hidrolojik kuraklık aynı anda birçok bölgeyi etkiledi.
Kuraklık Ülke Genelini Vurdu
Kadıoğlu, ülkenin yaklaşık yüzde 70’inin şiddetli ya da olağanüstü kurak koşullar altında bulunduğunu vurgulayarak, “Ağustos 2024 – Temmuz 2025 dönemi, Türkiye için son 65 yılın en kurak yıllarından biri olarak kayıtlara geçti” dedi.
Bölgelerde Yağış Kaybı Alarm Veriyor
SPI verilerine göre yağış azalması en fazla
-
Ege: %74
-
Güneydoğu Anadolu: %65
-
Doğu Anadolu: %55
-
İç Anadolu: %48
Marmara, Ege ve Akdeniz’in büyük bölümünde şiddetli kuraklık yaşanırken, Karadeniz’in batısı görece daha iyi durumda.
Periyotlara Göre Kuraklık Etkileri
-
3 aylık periyot: Tarımsal üretim etkileniyor. Ankara, Afyon, Konya ve Kırşehir’de şiddetli kuraklık kaydedildi.
-
6 aylık periyot: İçme suyu ve nehir akışlarında düşüş gözlendi. Kütahya, Uşak, Afyon ve Marmara’nın güneyinde olağanüstü kuraklık yaşandı. Van, Ağrı, Iğdır ve Siirt’te aşırı kuraklık görüldü.
-
9 aylık periyot: Doğu Anadolu’da kuraklık belirginleşti. Afyon, Kütahya ve Denizli olağanüstü kuraklık sınırına ulaştı. Şanlıurfa, Mardin, Siirt ve Diyarbakır en çok etkilenen iller oldu.
-
12 aylık periyot: Kütahya, Uşak, Afyon, Balıkesir’in güneyi, Şanlıurfa, Diyarbakır, Siirt ve Mardin olağanüstü kurak; Konya, Karaman, Mersin, Isparta ve Kayseri şiddetli kurak bölge olarak kayda geçti.
Tarım ve Günlük Yaşam İçin Büyük Tehdit
Prof. Dr. Kadıoğlu, kuraklığın kısa süreli dönemlerde tarımı ve günlük yaşamı etkilediğini, uzun vadede ise su kaynaklarını, ekonomiyi ve toplumsal düzeni tehdit eden krizlere yol açtığını söyledi.
-
Tahıl ve sebze üretiminde %40–60 kayıp yaşanabilir.
-
Gıda fiyatları artabilir.
-
Baraj doluluk oranları %30’un altına inebilir, içme suyu kesintileri görülebilir.
-
Yer altı su seviyelerinde gerileme, kuyuların kuruması ve akarsu debilerinde %30–50 düşüş ihtimali bulunuyor.
Alınması Gereken Önlemler
-
Tarımda: Suya fazla ihtiyaç duyan ürünlerden vazgeçilmeli, modern sulama sistemleri yaygınlaştırılmalı, kuraklığa dayanıklı yerel tohumlar desteklenmeli.
-
Sanayide: Atık sular arıtılıp yeniden kullanılmalı, su verimliliği teknolojileri zorunlu hale getirilmeli, deniz suyu arıtma yatırımları teşvik edilmeli.
-
Yerel yönetimlerde: “Kent Su Bütçesi” hazırlanmalı, kayıp-kaçak oranları azaltılmalı, yağmur suları sarnıçlarda depolanmalı.
-
Vatandaşlar: Su tasarrufu alışkanlığı kazanmalı, günlük tüketimde dikkatli davranmalı.
Gelecek İçin Uyarı
Kadıoğlu, gerekli önlemler alınmazsa Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda çok daha ciddi bir tabloyla karşılaşabileceğini belirterek, “Eğer bugünden suyu verimli kullanmayı öğrenmezsek 2030’da su stresi, 2050’de ise su fakirliği kaçınılmazdır” uyarısında bulundu.
Türkiye’nin geniş coğrafyasında farklı yoğunluklarda görülen kuraklık, sadece tarımsal üretimi değil, sosyal ve ekonomik düzeni de tehdit ediyor. Uzmanlar, suyun artık stratejik bir güvenlik konusu olarak ele alınması gerektiği görüşünde birleşiyor.
