Kaşınma Davranışı Kaygı ve Karamsarlığın İşareti
Araştırmacılar Sakumi Iki ve Ikuma Adachi, Japon makaklarının kaşınma davranışlarını gözlemleyerek, bu hareketin yalnızca bir kaygı belirtisi olmadığını; aynı zamanda karar verme süreçlerinde karamsarlığa yol açtığını ortaya koydu. Kaşınan maymunlar, sonuçların belirsiz olduğu durumlarda daha temkinli ve yavaş hareket etti.
Deneyde Ne Oldu?
Çalışmaya katılan altı yetişkin Japon makakına, gri tonlarda dokunmatik ekranlarda ödül alma olasılığı değişen seçimler yaptırıldı. Gri tonlar koyulaştıkça ödül alma ihtimali artıyordu. Kendini kaşımış olan maymunlar, özellikle belirsizlik yaşanan tonlarda daha yavaş ve temkinli kararlar verdi.
James-Lange Teorisi Desteklendi
Bulgular, fiziksel tepkilerin (örneğin kaşınma) duygusal deneyimi şekillendirebildiğini gösteriyor. Bu, James-Lange duygusal teoriyle uyumlu; yani bedenin tepkileri duyguları etkiliyor.
İnsan ve Hayvan Arasındaki İnce Çizgi
Araştırma, insan dışı hayvanların da fizyolojik durumlarıyla bağlantılı duygusal deneyimler yaşadığını vurguluyor. Ancak insanlar, beden sinyallerini bilinçli algıladıkları için kaygı tepkileri farklılaşabiliyor. Örneğin, kalp atışının farkına varmak kaygıyı artırabilir.
Kaşınma Evrensel Bir “Yer Değiştirme Davranışı” mı?
Kaşınma, esneme, dudak ısırma gibi davranışlar “yer değiştirme davranışı” olarak adlandırılıyor ve kaygının göstergesi olabiliyor. Ayrıca, bu tür hareketler kaygıyla başa çıkmada yardımcı olabilir. 2012’de İngiltere’de yapılan bir çalışmada, stresli durumlarda daha çok kaşınan insanların sonrasında kaygılarının azaldığı tespit edildi.
Karamsarlığın Başlangıcı Nerede?
Iki ve Adachi’nin çalışması, primatların davranışlarının daha iyi anlaşılmasını sağlarken, fizyolojik durumların duygusal kararları etkilediğini ortaya koyuyor. Bu sonuçlar, hayvan psikolojisi ve bilinç araştırmaları için yeni ufuklar açabilir.
