Türkiye, iklim krizinin etkilerini her geçen yıl daha sert şekilde hissetmeye devam ediyor. Son 54 yılın en sıcak kışı yaşanırken, son 6 ayda yağış oranları rekor seviyede düştü. 2024’te yaşanan 1.257 ekstrem hava olayı, tarımsal üretimi doğrudan tehdit ediyor. Zirai don, kuraklık ve dolu gibi afetler özellikle kırsal üreticiyi büyük zarara uğratırken, tarımsal sigortalılık oranının yalnızca yüzde 15 seviyesinde olması endişe yaratıyor.
Rekor Sıcaklıklar ve En Düşük Yağış Seviyeleri
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) raporuna göre, Türkiye'nin 2024 yılı ortalama sıcaklığı 15.6°C ile son 54 yılın rekorunu kırdı. Özellikle Ocak, Nisan, Haziran ve Temmuz aylarında sıcaklık rekorları kaydedildi. Aynı yıl, Türkiye genelinde yağış oranı normalin %33, geçen yıla göre %38 altında gerçekleşti.
“Türkiye, 2024’te son 65 yılın en kurak dönemini geçirdi. Ege Bölgesi’nde yağışlar %79 oranında azaldı.”
— Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Tarımsal Hasar Büyüyor
Özellikle Mart 2025’te yaşanan ani zirai don olayları, tarım ürünlerine büyük zarar verdi. Uzmanlar, mart ayında mevsim normallerinin 3°C üzerinde seyreden sıcaklıkların, bitkileri erken uyandırarak dona karşı savunmasız bıraktığını belirtiyor. Bazı bölgelerde ürün kaybı %90’a kadar çıktı.
İTÜ Meteoroloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Şayian, “Elma ağacı bile zarar gördüyse diğer meyvelerin durumu çok daha vahim” uyarısında bulundu.
Kuraklık ve Dolu Riski Kapıda
Nisan ve Mayıs aylarının dolu riski açısından kritik aylar olduğunu belirten uzmanlar, yaz aylarında da kuraklığın etkisinin artacağını öngörüyor. Artan sıcaklıklar su kaynaklarını buharlaştırarak kayıpları artırıyor ve gıda üretimi üzerindeki baskıyı katlıyor.
Tarımsal Sigorta Yetersiz
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de toplam 24 milyon hektar tarım alanı bulunurken, sigortalı alan miktarı yalnızca 3.6 milyon hektar. Bu, tarımsal alanların sadece %15’inin sigortalı olduğu anlamına geliyor. Bu durum, üreticinin meteorolojik afetlere karşı savunmasız olduğunu net biçimde ortaya koyuyor.
Akıllı Tarım Sistemleri Zorunlu Hale Geldi
Uzmanlar, bitki ıslahı, kuraklığa dayanıklı türler, akıllı sulama sistemleri ve iklime duyarlı üretim desenlerinin yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor. Türkiye Kalkınma Vakfı'nın son raporunda, tarımdan kopan nüfusun kentlere göç edeceği ve gıda güvenliğinin sarsılacağı uyarısı dikkat çekiyor.
“İklim artık sadece bir çevre meselesi değil, aynı zamanda bir tarım, ekonomi ve gıda güvenliği sorunudur.”
— Türkiye Kalkınma Vakfı Raporu
