Günlük hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen sosyal medya platformları, özellikle genç kuşakta zihinsel dayanıklılık ve odaklanma süresi üzerinde büyük bir tehdit oluşturuyor. TikTok, YouTube Shorts ve Instagram Reels gibi kısa süreli, hızlı içeriklerin yaygınlaşması, beynin bilgiye yaklaşımını temelden değiştiriyor.

🧠 Dikkat Süresi Alarm Veriyor

📍 California Üniversitesi Irvine Kampüsü’nden psikolog Gloria Mark, yaptığı açıklamada:

“20 yıl önce bireyler ekran karşısında ortalama 2 ila 12 dakika odaklanabiliyordu. Bugün bu süre 47 saniyeye düştü.”

Sosyal medyanın hızlı yapısına alışan beyinler, artık uzun videoları, kitapları hatta yüz yüze sohbetleri bile sürdüremez hale geliyor.

🎞️ Reels ve Shorts: Dijital Hızın Bedeli

Kısa videolar beynin sürekli uyarılma isteğini besliyor. Bu durum:

  • Odaklanma kapasitesini azaltıyor

  • Sabırsızlık ve zihinsel dağınıklık yaratıyor

  • Anlık tatmin beklentisini körüklüyor

🗣️ Mark’a göre, bu dijital içerik akışı uzun vadede bilişsel sabır gibi zihinsel yetenekleri köreltiyor.

📉 Film ve Kitap Bile Uzun Geliyor

  • Birçok kişi artık film izlerken bile konsantrasyon problemi yaşıyor

  • Podcast’ler, makaleler ve kitaplar hızlı tüketim alışkanlıkları nedeniyle “yorucu” olarak algılanıyor

📌 Uzmanlar, bu durumun özellikle gençler ve çocuklar için ciddi gelişimsel riskler barındırdığını vurguluyor.

🛑 Dijital Detoks Kalıcı Değil, Ama Gerekli

Gloria Mark:

“Dijital detoks, zihinsel toparlanma açısından faydalı ama etkisi geçici. Sürekli maruziyetten uzaklaşmak için yaşam tarzı değişikliği gerek.”

Detoks sürecinde önerilenler:

Muhabir: Resul Özdil