Çorum’un Alaca ilçesinde çiftçilik yapan Ümit Ayduğan, bu yılki kuraklığın tarım üzerindeki etkilerini DW Türkçe’ye anlattı: “Buğdaydan, ayçiçeğinden, nohuttan verim alamıyoruz. Geçen yıla göre verimimiz yarıya düştü. Girdi maliyetlerimiz yüzde 100 artarken, ürün fiyatlarımız sadece yüzde 30 civarında yükseldi. Bu durum bizi zarara sokuyor.”
Gelecek yıl için de kaygılı olduğunu belirten Ayduğan, “İstediğimiz tohumu atamadık, gübreyi alamadık, bakımı yapamadık. Hava normale dönse bile hem verim hem kalite düştü. Bu tablo tekrar ederse çiftçi tamamen batar” dedi. Ayduğan, devlet desteklerinin zamanında verilmemesini de eleştirerek, “Çiftçi ya bankaya, ya kooperatife ya da tefeciye borçlanıyor; borçla ekim yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
Barajlar Kritik Seviyede
Türkiye genelinde yağışların azalması, barajların doluluk oranlarını kritik seviyelere çekti. Bursa’daki Nilüfer Barajı tamamen kururken, Doğancı Barajı doluluk oranı yüzde 19’a geriledi. İzmir Tahtalı Barajı’nda su seviyesi yüzde 7’nin altına düştü. Ülke genelinde barajların doluluk oranı yüzde 42’ye inerken, geçen yıl aynı dönemde bu oran yüzde 53’tü.
Bitkisel Üretimde Düşüş
TÜİK’in Mayıs 2025 verilerine göre, kuraklık bitkisel üretime de yansıdı. Tahıllarda ve diğer ürünlerde üretim yüzde 4,1, sebzelerde yüzde 1,7, meyve ve baharatlarda ise yüzde 24,4 oranında düşmesi bekleniyor. Buğdayda yüzde 5,8, arpada yüzde 8, yulafta yüzde 23,1, fındıkta yüzde 27,5, Antep fıstığında yüzde 54,6 oranında azalma öngörülüyor.
Uzmanlar Uyarıyor
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, kuraklık, don, dolu, sel ve fırtına gibi afetlerin tarıma zincirleme etkisi olduğunu vurguladı: “Bu süreç sadece çiftçiyi değil, tüketiciyi ve ihracatçıyı da etkiliyor. Tarımsal üretim alanlarında hasar, toprak yapısında bozulma, su kaynaklarında azalma verim ve kalite kaybına yol açıyor.”
Suiçmez, modern sulama sistemleri, kuraklığa dayanıklı tohumlar ve tarım sigortasında reform gibi somut önlemlerin hızla devreye girmesi gerektiğini söyledi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar ise su kaynaklarının korunması ve kirliliğin önlenmesinin hayati önem taşıdığını belirtti.
Gıda Fiyatları Yükselişte
TÜİK Temmuz 2025 verilerine göre gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık enflasyon yüzde 27,95 olarak kaydedildi. Bağımsız ENAG araştırma grubuna göre ise artış yüzde 65,15 olarak hesaplandı. Ekonomist Oğuz Demir, kuraklık ve arz sorunlarının sonbaharda gıda fiyatlarını daha da yukarı çekebileceğini belirtiyor.
Suiçmez’e göre gıda fiyatlarındaki baskıyı kırmanın yolu, üretimi ayakta tutmak. Mazot, tohum, gübre, sulama suyu ve elektrik gibi girdilerde desteklerin artırılması ve zamanında ödenmesi, kuraklık, don ve dolu gibi afetlere karşı ek ekonomik ve teknik destek programlarının acilen devreye alınması gerekiyor.
