Gayrimenkul hukuku uzmanları ve tüketici dernekleri, aidatların artışına ilişkin önemli uyarılarda bulunarak, vatandaşların bu konuda neler yapabileceğini açıklığa kavuşturdu.
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, aidat artışlarının sadece olağan veya olağanüstü genel kurullarda yapılacak bütçe onayı ile gerçekleştirilebileceğini vurguladı. Yönetimlerin, genel kurul kararı olmadan aidat artışı yapmasının hukuka aykırı olduğunu belirten Kiraz, "Aidat artışlarına itiraz edilmesi durumunda, kat malikleri, bağımsız bölüm sayısının üçte biri kadar imza toplayarak olağanüstü genel kurul talep edebilir ve aidatların düşürülmesini isteyebilir," dedi.
Ancak, aidatların artış oranı için bir üst sınır bulunmuyor. Kiraz, kat maliklerinin bu konuda genel kurulda karar alırken şeffaf ve adil bir yaklaşım sergilemeleri gerektiğini ifade etti. Öte yandan, kiracılar, kira bedelinin üzerinde belirlenen aidatları ödemekle yükümlü değildir. Bu tür durumlarda mülk sahibi, fazla olan kısmı ödemek zorundadır.
Yüksek Aidatların Neden Olduğu Problemler
Son yıllarda aidatlarla ilgili karşılaşılan en büyük sorunlardan biri, yöneticilerin genel kurul yapılmadan aidat artışı yapması. Bu durum, gayrimenkul hukuku açısından ciddi bir ihlal teşkil ediyor. Yöneticiler, bu tür artışları ancak ortak onayla gerçekleştirebilir. Kiraz, "Lüks harcamalar gibi kişisel taleplerin aidatlardan çıkarılması gerektiği de bir başka önemli husus," diyerek, Yargıtay kararlarına atıfta bulundu. Havuz, çocuk parkı gibi ortak alanlarda yapılan harcamalar, sadece bu hizmeti isteyenler tarafından karşılanmalı.
Kiracılar ve Aidat Sorumlulukları
Kiracılar, yalnızca kullanım kaynaklı giderleri ödemekle yükümlüdür. Bu giderler, ısınma, temizlik, aydınlatma gibi temel hizmetleri kapsar. Ancak, demirbaş değişimi, asansör yenileme gibi büyük tadilatlar ve güçlendirme gibi giderler, mal sahibinin sorumluluğundadır. Kiracılara, bu tür kalemler ödetilemez.
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Ali Yüksel, kiracıların yalnızca kullanım sırasında oluşan giderlerden sorumlu olduğunu belirtti. Ayrıca, kira sözleşmesinde "tüm giderlerin kiracı tarafından ödeneceği" gibi hükümler geçerli değildir. Yüksel, "Demirbaş ve kalıcı tesisat gideri kiracıya yüklenemez," diyerek, bu konuda kiracıların haklarının korunması gerektiğini ifade etti.
Aidat Artışı ve Yasal Haklar
Kat malikleri, aidat artışlarını ve işletme projelerini genel kurulda tartışmalı, yapılan kararları da dikkatlice incelemelidir. Eğer toplantıya katılmayan bir kat maliki, kararın kendisini olumsuz etkileyeceğini düşünüyorsa, 1 ay içinde dava açma hakkına sahiptir. Bu bağlamda, toplantılarda kat maliklerinin aidatlara ilişkin şerh koymaları gerektiği, aksi takdirde dava haklarının kaybolacağı vurgulanıyor.
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, kat malikleri toplantılarına katılmamanın, aidat artışlarına itiraz etme hakkını engellediğine dikkat çekiyor. Küçük, "Kat maliklerinin toplantılara katılmaları, harcamaları sorgulamaları ve bütçeleri tartışmaları gerekir," diyerek, aidatlarla ilgili itirazların da doğru bir şekilde yapılması gerektiğini ifade etti.
