OMÜ Veteriner Fakültesi, Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsü ve Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü iş birliğiyle yürütülen proje kapsamında, doğadan toplanan keneler mikroskop ve moleküler yöntemlerle analiz ediliyor. Çalışmalarda özellikle Lyme hastalığına yol açan Ixodes türü keneler üzerinde yoğunlaşılıyor. Bunun yanı sıra anaplazmozis, riketsiyozis, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) ve Kene Ensefaliti (TBE) gibi hastalıkların etkenleri de araştırılıyor.
Araştırmalarda, Samsun’da Kızılırmak Deltası’nda Ixodes Ricinus, Sinop’ta Rhipicephalus ve Ixodes Ricinus, Tokat’ta ise KKKA’nın vektörü Hyalomma Marginatum türü kenelerin yoğun olduğu belirlendi. Keneler stereomikroskop altında tür bazında tanımlanırken, PCR yöntemi ile taşıdıkları bakteriyel ve viral etkenler ortaya çıkarılıyor.
OMÜ Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Yabani Hayvan Hastalıkları ve Rehabilitasyonu Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özlem Büyüktanır Yaş, yaklaşık 10 yıldır kene kaynaklı hastalıkların tespitine yönelik araştırmalar yürüttüklerini belirtti. Çalışmanın yıl sonunda tamamlanmasıyla birlikte risk haritasının halk sağlığı ve hayvan sağlığı açısından kritik önem taşıyacağını vurguladı.
Prof. Dr. Yaş, göçmen kuşların keneleri taşıdığını ve Samsun-Sinop bölgesinde çiftlik hayvanlarından toplanan kenelerde hastalık etkilerinin incelendiğini ifade ederek, “Keneler kemirgenlerden, küçük memelilerden, çiftlik hayvanlarından ve sürüngenlerden bulaşabilir. Birçoğu farklı hastalık etkenlerini taşıma özelliğine sahip” dedi.
İklim değişikliğinin kene popülasyonunu artırdığını söyleyen Yaş, “KKKA 2002’den itibaren ciddi ölümlere yol açtı ve en tehlikeli kene hastalıklarından biri haline geldi. Mikroskop ve PCR ile yapılan çalışmalar, hem popülasyonu belirlemek hem de hastalık etkenlerini ortaya çıkarmak için çok önemli” ifadelerini kullandı.
Çalışma kapsamında halk da bilgilendiriliyor. Prof. Dr. Yaş, vatandaşlara şu uyarılarda bulundu
-
Hayvanlar düzenli olarak kene yönünden kontrol edilmeli.
-
Araziye çıkarken beyaz renkli ve kapalı kıyafetler tercih edilmeli.
-
Çoraplar pantolonun üzerine çekilmeli, dönüşte duş alınmalı ve vücut kontrol edilmeli.
-
Keneyi fark edenler hemen sağlık kurumuna başvurmalı; gidemeyenler cımbız yardımıyla deriye en yakın yerden çıkarmalı.
-
Kenelere çıplak elle dokunulmamalı.
OMÜ ekipleri, saha çalışmalarıyla elde edilecek veriler ışığında Türkiye’de kene kaynaklı hastalıkların önlenmesine ve sağlık stratejilerinin geliştirilmesine katkı sağlamayı hedefliyor.
