Baş ve boyun skuamöz hücreli karsinomu (HNSCC) adı verilen ölümcül kanser türü hem kedilerde hem de insanlarda görülebiliyor ve tedavisi son derece zor. Ancak geliştirilen yeni bir ilaç, bu alanda çığır açabilecek nitelikte.
Denemeye katılan 20 kediye uygulanan ilaç, kanserin büyümesini engelleyen STAT3 molekülünü hedef aldı. STAT3, birçok tümör tipinde yer alan ve genlerin kanser gelişimini tetiklemesine neden olan bir faktör. İlacın bu molekülü baskılamasıyla birlikte, aynı zamanda bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşmasını kolaylaştıran PD-1 proteininin seviyeleri de yükseldi.
Umut Veren Sonuçlar
Deney sonunda kedilerin üçte birinden fazlasında tümörün küçüldüğü ya da hastalığın sabitlendiği görüldü. Genel olarak 20 kediden 7’sinde olumlu yanıt alındı. Bu kedilerin ortalama yaşam süresi tedavi sonrası 161 gün oldu. Araştırmacılar, ilacın yan etkilerinin de oldukça düşük seviyede seyrettiğini vurguladı.
Çalışmaya katılan kedilerden biri olan Jak adlı 9 yaşındaki siyah kedi, teşhis sonrası yalnızca 6-8 hafta ömür biçilen vakalardan biriydi. Ancak tedavi sonrası semptomları hafifleyen Jak, 8 aydan uzun süre yaşadı. Sahibi Tina Thomas, “O süre zarfında çocuklarım mezuniyetlerini tamamladı, Jak bizimle bir Noel daha geçirdi. Buna değdi” diyerek tedavinin aileleri için taşıdığı önemi anlattı.
İnsanlar İçin Yol Gösterici
Araştırmacılar, bu çalışmanın yalnızca kediler için değil, insanlar için de kritik bulgular içerdiğini belirtiyor. Araştırma ekibinden Dr. Daniel Johnson, “Gen ifadesini kontrol eden ve kanser gelişimini tetikleyen transkripsiyon faktörlerinin hedef alınabileceği kanıtlandı. Ayrıca kediler gibi evcil hayvanlar, insanlar için farelerden çok daha güvenilir kanser modelleri sunuyor” dedi.
Çalışmanın yazarlarından Dr. Jennifer Grandis ise, bu tür araştırmaların çift yönlü faydasına dikkat çekti:
“Bu çalışmalar hem evcil hayvanlara doğrudan yarar sağlıyor hem de insanlara yönelik yeni tedavilerin geliştirilmesini hızlandırıyor. Kediler zarar görmedi, aksine birçoğu tedaviden ciddi şekilde faydalandı.”
Yeni Ufuklar Açabilir
Henüz erken aşamada olsa da bu araştırma, kanser tedavisinde yenilikçi moleküler hedeflerin kullanılabileceğini ve hayvanlar üzerinden yürütülen klinik denemelerin insanlara doğrudan uygulanabilir sonuçlar doğurabileceğini gösteriyor. Uzmanlar, daha geniş çaplı çalışmaların ardından bu tedavinin insanlar için de umut verici bir seçenek haline gelebileceğini belirtiyor.
