Barselona’daki Katalonya Biyomühendislik Enstitüsü (IBEC) araştırmacıları, insan embriyosunun rahim zarına yerleşme sürecini gerçek zamanlı olarak gözlemleyebilmek için rahim dokusunu taklit eden bir model oluşturdu. Bu sayede embriyonun implantasyon süreci, yani rahme tutunma ve gelişim süreci ayrıntılı biçimde incelenebilecek.
Embriyo Hareketleri İlk Kez Canlı Görüntülendi
Çalışmada, embriyoların yapay rahim dokusu üzerine yerleştirilmesiyle, implantasyon süreci ilk kez canlı olarak filme alındı. IBEC’in üreme sağlığı biyomühendisliği başkanı Samuel Ojosnegros Martos, “İnsan embriyoları serbest yüzen formlardır. Anneye bağlanmaları gerekir ve ultrasonla görünene kadar kaybolabilirler. Bu sürecin arkasında neler olduğunu şimdi görebiliyoruz” ifadelerini kullandı.
Yapay rahim, kolajen ve proteinlerden üretilen bir astar ile gerçek dokuyu taklit ediyor. Deney sırasında embriyoların, dokunun içine aktif olarak kazı yapıp kendilerini çektiği görüldü. Daha sağlıklı embriyoların, düşük kaliteli embriyolara göre daha güçlü bir şekilde dokunun içine çekildiği tespit edildi. Bu bulgu, embriyonun uyguladığı kuvvetin başarılı implantasyon için kritik olduğunu ortaya koydu.
İnsan ve Fare Embriyolarında Fark
Araştırmacılar, deneyleri fare embriyolarıyla da tekrarladı. İnsan embriyolarının aksine fare embriyolarının rahim yüzeyine yapışıp hareket etmediği gözlemlendi. Bu durum, insan embriyolarının rahme yerleşme sürecinde özel bir “istilacı” yeteneğe sahip olduğunu gösteriyor.
Düşüklerin Sebeplerine Işık Tutuyor
Embriyoların yaklaşık yüzde 60’ının rahme yerleşememesi ya da kısa süre sonra kaybolması, düşüklerin en yaygın sebepleri arasında yer alıyor. Yapay rahim ile yapılan bu çalışmalar, embriyonun rahme yerleşme şansını artırabilecek yeni yöntemlerin geliştirilmesine imkân tanıyor.
Oxford Üniversitesi üreme tıbbı profesörü Tim Child, çalışmayı “Büyüleyici” olarak nitelendirerek, “Araştırma, embriyoların neden bazıları rahme tutunurken bazıları tutunamıyor sorusuna ışık tutuyor” dedi. Child ayrıca, laboratuvarda üretilen embriyoların rahme nakledildiği noktanın başarısızlığın en yaygın nedeni olduğunu vurguladı.
Tüp Bebek Başarı Oranları Artabilir
Araştırmanın en önemli potansiyeli, tüp bebek (IVF) tedavilerinde başarı oranlarının artırılması. Child, doğru genetik materyale sahip bir IVF embriyosunun implantasyon şansının yüzde 80’e kadar çıkabileceğini, ancak hâlâ yüzde 100 olmadığını belirtti. Çalışma sayesinde, gelecekte implantasyonu artıracak ilaç veya yöntemlerin geliştirilmesi mümkün olabilecek.
Uzun Vadeli Umut
Bilim insanları, yapay rahim teknolojisinin sadece düşükleri azaltmakla kalmayıp, üreme sağlığı araştırmalarında da devrim niteliğinde bilgiler sunacağını ifade ediyor. Embriyoların rahme tutunma süreçlerinin canlı olarak gözlemlenmesi, hem bilimsel hem de tıbbi anlamda gelecekte anne adayları için önemli bir umut kapısı aralayacak.
Bu çalışma, insan embriyosunun rahme yerleşme mekanizmasını anlamada bugüne kadar yapılan en kapsamlı araştırmalardan biri olarak öne çıkıyor. Araştırmanın devamında, daha sağlıklı implantasyon oranları ve düşük riskini azaltacak tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi hedefleniyor.
