Disiplin, ceza, infaz ve yargı süreçlerinde kapsamlı değişiklikler yürürlüğe girdi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan infaz düzenlemesi yürürlüğe girdi. Kanunla birlikte ceza hukukundan noter disiplinine, infaz rejiminden yargı süreçlerindeki parasal sınır uygulamasına kadar pek çok başlıkta kapsamlı değişiklik yapıldı. Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararları doğrultusunda şekillendirilen yeni düzenleme, hukuk sisteminin birçok alanında önemli etkiler yaratacak.

Temyiz ve İstinafta Parasal Sınır Değişti

Yeni düzenlemeye göre, temyiz ve istinaf başvurularında esas alınacak parasal sınır, davanın açıldığı tarihe göre belirlenecek. Daha önceki uygulamada yeniden değerleme nedeniyle değişen tutarlar esas alınırken, artık kararların tarihine değil davanın açıldığı tarihe bakılacak. Bu sayede hukuki öngörülebilirlik artırılacak.

Noterlikte Disiplin Cezaları Netleşti

Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda Noterlik Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, noterlere verilecek disiplin cezaları ve bu cezaların hangi eylemlerle uygulanacağı netleştirildi. Uyarma, kınama, para cezası, geçici görevden çıkarma ve meslekten çıkarma gibi yaptırımların uygulanma koşulları tek tek tanımlandı.

🔹 Aynı eylemin tekrarında ceza bir derece ağırlaştırılacak
🔹 İlk kez ceza alacak ve olumlu sicile sahip notere bir derece hafif ceza verilebilecek
🔹 Disiplin eylemleri için azami 5 yıllık zaman aşımı uygulanacak

TCK’da Hapis Cezaları Yükseltildi

Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) yapılan değişikliklerle bazı suçlara ilişkin cezalar artırıldı:

✅ Suça teşebbüs:

  • Ağırlaştırılmış müebbet yerine 14–21 yıl

  • Müebbet yerine 10–18 yıl

✅ Kasten yaralama:

  • Basit yaralama: Alt sınır 1 yıl → 1 yıl 6 ay

  • Kadına karşı işlenen yaralamalar: Alt sınır 6 ay → 9 ay

  • Hayati tehlike, organ kaybı veya düşüğe neden olma: Alt sınır 5 yıl → 6 yıl

  • Kırık/çıkıkla ölüm: Alt sınır 12 yıl → 14 yıl

    Osmaniyeliler Dikkat! 7 Alanda Büyük Reform Geliyor
    Osmaniyeliler Dikkat! 7 Alanda Büyük Reform Geliyor
    İçeriği Görüntüle

  • Ölümle sonuçlanan yaralama: Alt sınır 10 yıl → 14 yıl

Tehdit ve Trafik Suçlarına Daha Ağır Yaptırımlar

Kanun, tehdit suçunun daha caydırıcı hale gelmesi için cezaları artırıyor.
🔸 Tehdidin niteliğine göre üst sınır 7 yıla çıkarıldı.

Trafik güvenliğini tehlikeye sokanlara yönelik cezalar da artırıldı:
🔸 Alkollü araç kullanımında hapis cezasının alt sınırı 6 aya yükseltildi.
🔸 Genel trafik ihlallerinde alt sınır 4 ay oldu.

Koşullu Salıverilme ve Denetimli Serbestlik Yeniden Düzenlendi

Yeni infaz düzenlemesine göre:
✅ Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için infaz süresinin en az onda biri cezaevinde geçirilmeli
✅ İkinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere koşullu salıverme imkanı getirildi
✅ Ağır hasta, engelli, yaşlı ve doğum yapan kadın hükümlülere evde infaz imkanı tanındı

Örneğin:

  • 80 yaş ve üzeri için: 6 yıla kadar hapis cezaları evde infaz edilebilecek

  • 65 yaş üstü, kadınlar ve çocuklar için yaş ve ceza süresine göre özel hükümler uygulanacak

  • Hükümlünün elektronik cihazla izlenmesi mümkün olacak

Hafta Sonu ve Geceleri Cezaevinde Kalma Uygulaması

İnfaz hakimi kararıyla, bazı hükümlülere:
🔹 Hafta sonları (Cuma 19.00 – Pazar 19.00)
🔹 Her gece (19.00 – 07.00)
arasında ceza infazı uygulanabilecek. Bu sistem özellikle iş ve aile hayatını sürdürebilecek hükümlüler için geliştirildi.

HSK ve Yüksek Mahkemelerle İlgili Düzenlemeler

Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyeliği sona erenlerin yüksek yargıdaki durumuna ilişkin yeni hükümler getirildi:

  • HSK üyeliği sona eren yüksek mahkeme üyeleri, geldikleri görevlerine otomatik olarak dönecek

  • Adli ve idari yargıdan gelen HSK üyeleri, tercihlerine göre uygun kadroya atanacak

  • Görev süresini tamamlayan HSK üyeleri Yargıtay veya Danıştay üyeliğine atanabilecek

Yargılama Usullerine İlişkin Değişiklikler

İdari Yargılama Usulü Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Noterlik Kanunu’nda parasal sınırlar, artık yeniden değerleme oranlarına göre değil, davanın açıldığı tarihe göre belirlenecek.

Yürürlük ve Uyum Düzenlemeleri

Değişikliklerin hayata geçirilmesine ilişkin yönetmelik de Resmi Gazete’de yayımlandı.
📜 “Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile infaz süreçlerine ilişkin teknik esaslar yeniden düzenlendi.

Muhabir: Ayşe Koca