FAO Gıda Fiyat Endeksi, uluslararası mısır ve palm yağı fiyatlarındaki sert düşüşlerin, tereyağı ve büyükbaş hayvan eti fiyatlarındaki tarihi artışları dengelemesiyle, Mayıs ayında aylık bazda yüzde 0.8 gerileyerek 127.7 puana indi. Ancak, endeks geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6 yükseldi.
Tahıl Fiyatlarında Düşüş, Pirinçte Artış
FAO’nun Tahıl Fiyat Endeksi Mayıs ayında yüzde 1.8 azalarak, 2024 Mayıs seviyesinin yüzde 8.2 altında gerçekleşti. Mısır fiyatları, Arjantin ve Brezilya'daki güçlü hasat ve ABD’de beklenen rekor mahsul nedeniyle sert bir düşüş yaşadı. Buğday fiyatları ise kuzey yarımkürede iyileşen mahsul koşullarıyla hafif geriledi. Pirinç fiyatları ise aromalı çeşitlere olan talep, Indica pirinç fiyat artışı ve döviz dalgalanmalarının etkisiyle yüzde 1.4 yükseldi.
Bitkisel Yağ ve Şeker Fiyatları Geriledi
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Nisan ayına göre yüzde 3.7 azalarak tüm ana yağ ürünlerinde fiyat düşüşü görüldü. Palm yağı fiyatları Güneydoğu Asya’daki mevsimsel üretim artışı ve stok yükselişi nedeniyle belirgin düştü. Soya yağı fiyatları yüksek arz ve biyoyakıt talebindeki zayıflıkla gerilerken, Avrupa’daki kolza yağı arzı fiyatların gevşemesine yol açtı. Şeker Fiyat Endeksi ise dünya ekonomik görünümüne dair endişeler ve zayıf talep beklentileriyle yüzde 2.6 azaldı.
Et ve Süt Ürünlerinde Fiyat Dalgalanmaları
Et Fiyat Endeksi, büyükbaş ve küçükbaş hayvan etleri fiyatlarının artması ve büyükbaş etlerinde tarihi zirveye ulaşması nedeniyle Mayıs ayında yüzde 1.3 yükseldi. Ancak kanatlı eti fiyatları, yüksek patojenli kuş gribi nedeniyle ithalat yasakları ve arz fazlası sebebiyle Brezilya'da geriledi. Süt Ürünleri Fiyat Endeksi ise tereyağı ve peynir talebindeki artışla yüzde 0.8 yükseldi.
Küresel Tahıl Üretiminde Rekor Beklentisi
FAO’nun yeni Tahıl Arz ve Talep Özeti, 2025 yılında küresel tahıl üretiminin yüzde 2.1 artışla 2 milyar 911 milyon tona ulaşmasını öngörüyor. Dünya tahıl kullanımının ise yüzde 0.8 artarak 2 milyar 898 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Gıda tüketiminde yüzde 0.9, yem kullanımında ise yüzde 0.5 artış bekleniyor.
Tahıl üretiminin kullanımını aşması sonucu stoklarda yüzde 1 artış ve 873.6 milyon ton seviyesine yükseliş bekleniyor. Tahıl stoklarının kullanıma oranı yüzde 29.8 ile sabit kalacak. Küresel tahıl ticareti de yüzde 1.9 artarak 487.1 milyon tona ulaşacak; buğday ticaretindeki yüzde 3.8 artış pirinçteki yüzde 0.7’lik daralmayı telafi edecek.
İklim Faktörleri ve Mısır Verimi
FAO’nun Tarımsal Piyasa Bilgi Sistemi (AMIS) tarafından yayınlanan aylık Piyasa Monitörü’nde, iklim koşullarının dünya genelinde mısır verimi üzerindeki etkisi vurgulanıyor. Doğu Avrupa, Hindistan ve Güney Afrika’da hava koşullarındaki değişiklikler önemli verim dalgalanmalarına neden olurken, Çin ve ABD gibi büyük üretici ülkelerde verimlerin daha istikrarlı olduğu bildirildi.
FAO, 12 Haziran’da yayımlayacağı Gıda Görünümü raporuyla küresel tahıl piyasaları ve temel gıda emtialarına dair daha kapsamlı analiz sunacak.
